මොකක්ද මේ Monkeypox හෙවත් වඳුරු උණ වසංගතය.
වර්තමාන ලෝකයම බියට පත් කළ Monkeyfox හෙවත් වඳුරු උණ වසංගතය පසුගිය Covid - 19 රෝගයට වඩා බරපතළ රෝග ලක්ෂණ පෙන්වයි. පසුගියදා ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයෙන් පවා මෙම වඳුරු උණ රෝගය පිළිබඳ ලොව පුරා හදිසි තත්ත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබෙන්නේ එහි ඇති භයානක කම නිසාවෙනි.
මෙම පළමුවරට 1968 දී වසූරිය තුරන් කළ ප්‍රදේශයක මාස නවයක් වයසැති පිරිමි ළමයකු තුළ මානව වඳුරු රෝගය හඳුනා ගන්නා ලදී. පසුවයි 1970 වන විට අප්‍රිකානු රටවල් 11 ක මානව වඳුරු රෝගීන් වාර්තා වී ඇත. වර්තමානය වන විට Monkeypox යන ගෝලීය මහජන සෞඛ්‍ය වැදගත්කමක් ඇති රෝගයකි. 2013 දී අප්‍රිකාවෙන් පිටත පළමු වඳුරු වසංගතය ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ආසාදිත සුරතල් සුනඛයින්ගෙන් වාර්තා වී ඇත. පසුව 2018 දී නයිජීරියාවේ සිට ඊශ්‍රායලයේ දක්වාත් 2019 මැයි මාසයේ සිංගප්පූරුවට පැමිණි සංචාරකයින් තුළ මානව වඳුර රෝගය වාර්තා වී ඇත. 2022 මැයි මාසයේ දී ආවේණික නොවන රටවල් කීපයක වඳුරු වසංගත වසංගතය පැතිර පවතී. මෙහි ඇති භයානකම කරුණ වන්නේ ලංකාවට ආසන්නතම රාජ්‍ය වන ඉන්දියාව තුළ වඳුරු වසංගත ආසාදිත රෝගීන් බහුල වීමයි.
මෙම රෝගයේ වන්නේ ආසාදිත ආසාදිත සතුන් ගේ රුධිරය, ශරීර තරල හෝ චර්ම හෝ ශ්ලේෂ්මල තුවාල සමඟ සමග සෘජුව සම්බන්ධ වීමෙන් සතුන්ගෙන් මිනිසාට සම්ප්‍රේෂණය වීම සිදුවිය හැක. එමෙන්ම ආසාදිත ආසාධිත සතුන්ගේ මාංශ සහ සත්ව ආහාර ප්‍රමාණවත් ලෙස නොපිසින ලද ආහාර හෝ නිෂ්පාදන අනුභව කිරීම අවදානම් සාධකයකි.
මිනිසාගෙන් සම්ප්‍රේෂණය වීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ස්වසන ශ්‍රාවයන් ආසාදිත පුද්ගලයෙකුගේ සමේ තුවාල හෝ ආසාදිත පුද්ගලයන් සමග සමීප සබඳතා පැවැත්වීමෙන් මෙම වඳුරු වසංගතය පැතිරීම සිදුවේ.
මෙම රෝගයේ රෝග ලක්ෂණ ලෙස, Monkeypox රෝගයේ ආක්‍රමණ කාලය දින 0 - 5 අතර වේ. උණ, දැඩි හිසරදය, වසා ගැටිති ඉදිමීම, කොන්දේ වේදනාව, මාංශ මාංශපේෂි කැක්කුම සහ සම මත ආසාදන දැකගත හැකිය. සම මත ඇතිවන බිබිලි පුපුරා යාම සාමාන්‍යයෙන් පළමු දින තුන ඇතුළත ආරම්භ වේ. ඒවා කසල සුළුය. මුහුණ අත් පා ඇතුළු මුළු ශරීරයටම ආසාදනය සිදු විය හැකිය. කහ පැහැති තරලයක් ඇති තුවාල මෙහි උපරිම අවස්ථාවේ දැකගත හැකිය. පඳුරු උණ රෝගය සාමාන්‍යයෙන් සති දෙකේ සිට හතර දක්වා පවතී.
ගෝලීය වශයෙන් වසූරිය රෝගය සදහා ලබාදුන් එන්නත් වැඩපිළිවෙල වැඩපිළිවෙළ නැවැත්වීම හේතුවෙන් මෙම වඳුරු උණ රෝගයට ගොදුරු ගොදුරු වීමට වැඩි අවධානමක් මතු වූ බව ලෝක සෞඛ්‍ය විද්වතුන්ගේ මතය යි. වඳුරු උණ වසංගතයේ මරණ අනුපාතය ඓතිහාසිකව සාමාන්‍ය ජනගහනයෙන් 11% කි. මෑත කාලවලදී මරණ අනුපාතය 3 - 6 % පමණ වේ.
රෝග වැළැක්වීම සදහා එන්නත්කරනය ට මේ වන විටත් යොමු වී තිබේ. මේ සඳහා වසූරිය එන්නත ඵලදායි බවට මතයක් ඇත. නමුත් 2019 දී අප්‍රිකානු රටවල නවීකරණය කරනලද කරන ලද එන්නත් මාත්‍රා ද්විත්වය බගින් රෝගීන්ට ලබාදීමට කටයුතු කර ඇත. වර්තමානයේ බොහෝ රටවලින් එන්නත් නිෂ්පාදන සඳහා පර්යේෂණ පර්යේශණ පවත්වයි.
වඳුරු උණ වසංගතය වැලැක්වීම වැළැක්වීම සඳහා, අවදානම් සාධක පිළිබඳ දැනුවත් කිරීම සහ වෛරසයට නිරාවරණය වීම අවම කිරීම සඳහා ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳව ජනතාව දැනුවත් කිරීම සිදුකළ යුතුය. එමෙන්ම මිනිසාගෙන් මිනිසාට සම්ප්‍රේෂණය වීමේ අවදානම අඩු කිරීම සඳහා ප්‍රජාව විසින් වගබලා ගත යුතුය.
Read More - Youtube video
https://youtu.be/njODiLNOMko
